Maand: november 2021
Dag van de Mantelzorg – het zal me écht een zorg zijn!
Vandaag is het de ‘Dag van de Mantelzorg’. Daarbij dringt een hardnekkige associatie zich aan me op met de dag van morgen: Sint Maarten. Het is me niet duidelijk hoe het verhaal van de heilig verklaarde Romeinse soldaat Maarten, die zijn mantel in tweeën verdeelde en de helft aan een bedelaar gaf, is vervormd tot een traditie van snoep bedelen rond een lampionnentocht, maar goed; ik kan in ieder geval concluderen dat hij de eerste ‘mantelzorger’ was…
En morgen dan? De dag van morgen heeft een rare datum: 11 november, oftewel 11-11, ‘De elfde van de elfde`. Gekkengetal. Of gekkenwerk, dat kan ook… Want ook dit jaar is alles raar, en wat eerst normaal was is nu niet meer normaal of ‘het nieuwe normaal’, sinds ‘koning Corona’ zijn intrede heeft gedaan. Er is geen Sint Maarten-optocht bij ons en er komt vooralsnog ook weer geen carnaval. Wat moeten we dan met deze dag, met dit jaar? Wat geven we hiermee aan en wat geven we hiermee door?
Ieder jaar rond deze tijd denk ik ook terug aan een kennisje. Ze had kanker in een vergevorderd stadium, op het moment dat ik haar voor de laatste keer bezocht. Van dat bezoek heb ik naderhand gedacht dat ik er al te laat mee was en dat zij mij er misschien nog wel meer een plezier mee deed dan ik haar. Dat paste bij haar, die bescheidenheid en haar talent om te geven, om uiteindelijk zichzelf weg te geven. Ze zat op de bank en had er waarschijnlijk veel moeite voor moeten doen om nog een beetje netjes aangekleed mij te kunnen ontvangen. Lopen kon ze al niet meer, daarvoor was ze te verzwakt. Ik had mijn zoontje meegenomen van toen net ruim een jaar oud. En net toen ik zelf even niet keek en zij zijn aandacht vroeg, deed hij zijn eerste stapjes naar haar toe. Kijk nou eens, hij lóópt! riep ze enthousiast, en ik voelde hoe het mijn keel dichtkneep omdat zij zelf geen stap meer zetten kon. Kort daarna is ze overleden. Op 11 november was haar uitvaart. En het was net of haar afscheid werd begeleid door al die talloze lichtjes van brandende lampions – ook dàt is voor mij Sint Maarten…
Sindsdien denk ik iedere keer aan haar, als met Sint Maarten de optocht van kinderen door de straat trekt, zingend en getooid met hun lampionnetjes. En telkens voelt het alsof de hele wereld haar opnieuw uitgeleide doet, begeleid in een zee van lichtjes. Dan ben ik dankbaar voor haar inspiratie, omdat zij iemand was die in staat was om het geluk te halen op de grote stappen die een ander zetten kan, ook al kon zij dat zelf niet meer.
En oh, heel eerlijk: ik denk ook aan mijn ouders: 11 november was hun trouwdag en dit jaar zouden ze 60 jaar getrouwd zijn geweest. Tja, ‘als hadden komt, is hebben te laat’, zegt men en dat klopt, want het aantal jaren dat ze niet meer onder ons zijn, zit inmiddels in de dubbele cijfers. Dus vandaag gedenken we ook hen. Maar ze zijn niet daar waar we ze achterlieten, maar nog overal om ons heen.
Maar vandaag is alles anders. Vandaag gaat het om al die mensen die, doorgaans mateloos en grenzeloos, de zorg dragen voor een ander, die geven zonder terug te willen ontvangen. (ook ik heb in mijn traject van revalideren mogen ervaren hoe belangrijk het is om liefdevolle hulp te mogen ervaren! En vorig jaar rond deze periode ben ik zelf mede-mantelzorger geweest voor een dierbare, waarbij we op toerbeurt die mantel omsloegen – een kleurrijke en warme mantel die we regelmatig van elkaar overpakten).
De zorg van vandaag de dag is sowieso een hele zorg. Ook, of misschien juist, in de reguliere zorg. Met wetten en maatregelen proberen de oorzaak te bestrijden, lijkt een goed plan, maar misschien is het niet alleen zaak om behalve het probleem bij de kop het ook bij de staart aan te pakken en moet de zorgsector eens flink worden uitgebreid. Want corona lijkt een blijvertje. Maar goed…
Misschien kunnen we een beetje liever zijn voor all mensen die zorg verlenen. Voor al die helden zonder cape. Want zorgen: dat vraagt om bewondering en respect, en daar moeten we zuinig op zijn… misschien kunnen we soms even die mantel van een ander aanpakken, of ervoor zorgen dat die mantel van zorg wat minder zwaar op de schouders leunt.
Mantelzorg: soms gekkenwerk, maar uiteindelijk niets dan liefdewerk! En ook al is deze tijd zo anders dan ‘normaal’: het leert ons dat we tenminste voor elkaar een lichtje in donkere dagen kunnen zijn!
Bewust-zin 