Een goede buur…

Geplaatst op 21/09/2018 Geupdate op 21/09/2018

Best lastig soms: dat gebod ‘Heb uw naaste lief als uzelf’. Als je naaste je buurman is, is dat met een beetje pech extra lastig. Van 15 t/m 23 september is het Vredesweek, met als thema ´Buurten voor vrede`, waarvan vandaag zelfs uitgeroepen is tot Vredesdag. Traditiegetrouw is de derde zaterdag van september ook weer uitgeroepen tot ´Burendag´. Morgen dus. De bedoeling is dat de buurt dan gezellig gezamenlijk aan de koffie zit. Er zijn zelfs ´buren-mokken´ ontworpen, hoewel dat als werkwoord misschien beter klopt. Want hoe denken buren over elkaar als ´s avonds de koffie wordt genuttigd met de gordijnen dicht en andermans afval voor de deur, of als op een mooie zomerdag muziek over de tuinen schalt? Dan wordt er vast meer óver de buren dan mét de buren gemokt.

Letten we nog wel op een positieve manier op onze buren? Afgelopen zomer was er een ‘hitteplan’: het advies was om geregeld even bij de buren te informeren hoe het gaat. Maar toch: regelmatig lezen we in de krant dat iemand maanden dood in huis heeft gelegen, voordat hij of zij werd opgemerkt; geleefd -of in ieder geval gestorven- in eenzaamheid. De zorg loopt terug, waardoor mensen in zorgcentra vereenzamen. Maar eenzaamheid gaat echt niet alleen over ouderen. Het aantal alleenstaanden neemt toe, en het is een gegeven dat onze moderne maatschappij zich verhardt.

Op 28 oktober gaat de wintertijd in, dan gaat de klok een uur terug. ‘Je-wint-er-tijd-mee’, zoals een ezelsbruggetje aangeeft. Dat wordt door de initiatiefnemers van de Dag van de Stilte, die tegelijkertijd valt, aangegrepen om dat uur extra in te vullen met gebed of meditatie. Maar je kunt net zo goed bij iemand een uurtje op de koffie. Dan is er misschien pas echt wat mee gewonnen? Naar het schijnt is het de laatste keer dat we tijd cadeau krijgen, want het fenomeen wordt afgeschaft. Maar we kunnen hoe dan ook geen extra tijd maken, behalve voor elkaar…

Eenzaamheid is overigens niet altijd gekoppeld aan alleen-zijn; het heeft te maken met gebrek aan gevoel van verbondenheid. (daar moest ik even aan denken, want komende week begint de Week van de Eenzaamheid). Bijzonder, als je je bedenkt dat door de moderne communicatie- middelen de wereld juist ‘kleiner’ is geworden en mensen continu met elkaar in verbinding staan. ‘Social media’ maakt contact gemakkelijk en brengt mensen bijeen. Is dat écht zo? Misschien is het in bepaalde gevallen juist minder ‘echt’? Want hoewel social media in onze moderne maatschappij niet meer weg te denken is, belet het ons niet om over het toepassen ervan na te denken. Als het niet online lukt, dan zit er nog altijd een uitknop op het apparaat om ‘ouderwets’ contact te maken.

Vorig weekend is ‘onze’ St. Urbanuskerk getroffen door een felle brand. Enfin, dat heeft vast iedereen wel op zijn of haar manier meegekregen. Wat de afgelopen dagen vooral nog eens onderstrepen is wat een kerkgebouw voor een spilfunctie heeft, binnen een parochie, binnen een dorpsgemeenschap, maar vooral ook levend is onder de mensen, kerkelijk of niet-kerkelijk, op alle kruispunten van het leven en als plek om elkaar te ontmoeten en nader tot God of tot jezelf te kunnen komen. De kerk lééft, en dat is misschien zeker in deze tijd hoopgevend om te ervaren.

We zijn gezegend met het Noorddamcentrum, tegenover de kerk, dat nu de functie heeft gekregen van crisisopvang voor buurt- en kerkgenoten, secretariaat en locatie waar -voorlopig- gevierd wordt. Onze naaste buren dus. En dat een goede buur tegelijk ook een goede vriend is, nou ja, dat is in deze tijd van nood wel gebleken. Fantastisch hoe zij ons, allereerst de betrokkenen van de parochie, maar daarnaast ook buurtgenoten die er een plek vinden om hun verdriet te delen, op allerlei manieren praktisch steunen. En soms ook gewoon met een kop koffie en een goed gesprek. Dus niks geen gemok met de buren, maar voldoende aanleiding om de (koffie)koppen bij elkaar te steken.

De hele buurt en de hele omgeving toont zich trouwens bijzonder meelevend en hulpvaardig. Spontane initiatieven om geld in te zamelen dwarreleden door de nieuwsberichten heen voorbij, zozeer dat men over de échte campagne heen zou kunnen lezen: die van de Stichting Vrienden van de Bovenkerkse Urbanus. (morgen meer informatie daarover in de media). Deze stichting wordt bemenst door een groep bijzonder enthousiaste mensen die ‘de culturele kant’ van dit bijzondere Cuypers-monument belichten en zich inzetten om het in stand te houden – nu dus opnieuw op te bouwen. Men is bereid om te helpen en te delen. Er leeft vooral ook hoop dat de kerk weer hersteld kan worden. En hopen is de optelsom van wensen en vertrouwen. Tot die tijd zijn we even een zwervend volkje, maar dat is in onze geloofshistorie misschien nog niet eens iets om ons door uit het veld te laten slaan. Maar voorlopig staat het er even niet zo mooi voor.

De tijd kunnen we niet meer terugdraaien; vooruitkijken is het devies! Laten we elkaar vooral ook blijven vinden, voor een kopje koffie of een goed gesprek. De kerk heeft weliswaar (ook vanuit de huidige actualiteit) een groot deel van haar gezicht ‘verloren’; laten we vooral niet vergeten dat wij het gezicht van de kerk kunnen zijn en bepalen, en daarmee ook bepalen wat het gezicht van de kerk in de toekomst zal zijn! Misschien is dat met name ‘kerk-zijn’: dat we als kerk, ook zónder ‘de kerk’, draadloos verbonden zijn?