New Orleans
Er is altijd keuze
Als je het nieuws erop naleest, dan zou de vraag of er nog geloof is in de goedheid van de mens je somber kunnen stemmen. Behalve dat de wereld hier en daar gekweld wordt door ziektes en natuurrampen, wordt ‘de mens’ voornamelijk gekweld door zichzelf. Tijdens mijn vakantie viel mijn oog op een artikel in een tijdschrift, waarin op een grafiek de grootste bedreigingen uit de natuur voor ‘de mens’ werden weergegeven. Haaien, leeuwen, tijgers, olifanten, nijlpaarden haalden het niet bij…je raadt het al: ‘de mens’ zelf. Misschien was ik nog wel het meest geschokt door het feit dat het me niet eens verbaasde.
De laatste tijd hoor ik geluiden over mensen die het nieuws mijden, omdat de hoeveelheid ellende die over ons uitgestort wordt veelal te goot en te veel wordt. De rauwheid van het menselijk geweld komt ongefilterd bij ons binnen, de wreedheden zijn on-line en real time te volgen. Het voedt dikwijls de angsten en verscherpt de meningen. (Persoonlijk volg ik het nieuws, om toch betrokken te willen blijven met wat er op de wereld gebeurt, maar ik probeer me zoveel mogelijk te onthouden van het zien van de beelden erbij). Maar er is altijd keuze.
Het is inmiddels ruim een maand geleden dat de vliegramp met vlucht MH17 van Malaysia Airlines plaatsvond. Uit de lucht geschoten, uit het leven gegrepen. Morgenmiddag wordt op een middelbare school bij ons in de buurt een omgekomen gezin herdacht. En zo slaat de ramp nog blijvend gaten op verschillende plekken in onze gemeenschap. Slachtoffers van een oorlog waar zij geen deel van uitmaakten, totdat zij het doelwit werden. De daders zijn mensen die strijden voor hun idealen of voor simpelweg meer macht. Doelen die vreemd genoeg de plaats hebben ingenomen van hun geweten en hun compassie voor de medemens. Ook zij hadden de keuze.
Dan wordt het nieuws al wekenlang beheerst door de ellende in de Gaza-strook en de wreedheden die de ISIS-strijders veroorzaken. Mensen die elkaar letterlijk naar het leven staan, vanwege verschil van afkomst of religie. Terwijl ieder kind snapt dat de plek waar je geboren bent doorgaans bepalend is voor die identiteit. En dat religie niets, maar dan ook helemaal niets met oorlog te maken heeft en daar dan ook niet de werkelijke oorzaak van is. Als je ervan uit mag gaan dat religies –van weke overtuiging dan ook- in de basis juist van eenheid en liefde getuigen, is het dan niet wrang dat mensen het tegenovergestelde doen? Met welke religie je aan God, of hoe je de goddelijke entiteit ook noemen wil, bent voorgesteld is vaak bij geboorte bepaald. Elkaar erom willen bestrijden heeft alles met de hang naar macht en niets met geloof te maken. Toch neigen mensen soms om het onderliggende geloof ‘de schuld’ van de ellende te geven. Er is altijd keuze.
De wereld kunnen we niet veranderen. Niet alleen en niet in een keer. Maar wel de leefwereld om ons heen. ‘De mens’ onderscheidt zich van al het andere leven op deze aarde, door de keuzevrijheid die hij heeft.
Ineens moet ik terugdenken aan onze afgelopen vakantie: in New Orleans raakten wij aan de praat met een zwerver, een donkere jongen. Hij vertelde ons dat zijn leven eerst werd beheerst door boosheid. Boosheid vanwege zijn verminderde kansen op de arbeidsmarkt, vanwege zijn huidskleur. Boosheid vanwege de ramp die de orkaan Katrina voor de stad had veroorzaakt. Het bracht hem op het verkeerde pad en het verkeerde pad leidde naar een aantal jaren gevangenisstraf. Nu was hij weer vrij, maar niet alleen in letterlijke zin. Hij zei: ‘Ik kies nu voor liefde in plaats van angst. Dat maakt mij vrij.’
Bewust-zin 